Thời gian hoạt động của muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết

Virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết không thể lây truyền trực tiếp từ người sang người mà chủ yếu qua vết đốt của muỗi cái Aedes aegypti (muỗi vằn). Muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết hoạt động mạnh nhất lúc sáng sớm và chiều tối.

muoi van truyen benh sot xuat huyet tdyk
Hình ảnh muỗi Aedes aegypti truyền bệnh sốt xuất huyết

1. Muỗi Aedes gây bệnh

Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết gồm hai loài của chi Aedes là Aedes aegypti và Aedes albopictus. Trong đó loài truyền bệnh chủ yếu là muỗi Aedes aegypti.

Muỗi Aedes aegypti, còn gọi là muỗi vằn, có màu đen, chân, thân, bụng có khoang đen trắng rõ rệt, các vảy trắng xếp thành hàng vùng ngực, trên lưng có hình chiếc “đàn hai dây” màu trắng. Muỗi vằn thường sống trong nhà, gần người, trú đậu nơi có ánh sáng yếu, thường là các góc hoặc xó tối trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng trong nhà.

Chu kỳ phát triển của muỗi vằn truyền sốt xuất huyết từ lúc đẻ trứng đến phát triển thành bọ gậy (lăng quăng) trung bình 7 ngày và thời gian phát triển từ bọ gậy thành muỗi trưởng thành khoảng 2 đến 3 ngày. Muỗi cái chuyên đi hút máu người có thể sống từ 20 – 40 ngày. Muỗi đực không hút máu người (chỉ hút nhựa cây). Muỗi vằn thường đẻ trứng, sinh sản ở các ao, vũng nước hoặc các dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, lu, bể đựng nước sạch, giếng nước, hốc cây hoặc các đồ vật, đồ phế thải có chứa nước như lọ hoa, bát nước kê chạn, lốp xe, vỏ dừa, lon bia, lon nước ngọt… Trứng nở khi tiếp xúc với nước. Trứng muỗi có thể chịu được điều kiện rất khô và sống trong nhiều tháng. Trong suốt vòng đời, muỗi cái đẻ tới 5 lần, mỗi lần hàng chục trứng.

2. Muỗi Aedes hoạt động vào thời gian nào?

Muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết hoạt động mạnh nhất lúc sáng sớm và chiều tối.

Muỗi cái Aedes aegypti trưởng thành hút máu lần đầu vào khoảng 48 giờ sau khi nở, trong một chu kỳ sinh thực, muỗi có thể hút máu nhiều lần. Thời gian từ khi hút máu tới khi đẻ trứng thay đổi từ 2 – 5 ngày. Muỗi A. aegypti hiện đã tiến hóa thành loài hút máu ngắt quãng, đặc biệt thích đốt nhiều người trong thời gian hút máu, do vậy chúng có khả năng gây dịch cao.

Muỗi A. aegypti đốt người vào cả ban ngày và ban đêm. Thời gian cao điểm đốt người của chúng là vào sáng sớm lúc mặt trời mọc và chiều tối trước hoàng hôn, đặc biệt là vào khoảng 9 -10 giờ sáng và 1 giờ trước khi mặt trời lặn. Muỗi thường phát triển mạnh nhất vào mùa mưa (có nhiều nơi đọng nước sạch), thời tiết nóng ẩm, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt trên 20ºC.

3. Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết như thế nào?

Virus Dengue không thể lây truyền trực tiếp từ người sang người. Tuy nhiên, bệnh nhân sau khi bị nhiễm virus và sốt có thể là nguồn truyền virus cho muỗi. Người bị nhiễm là người mang bệnh từ nước này sang nước khác hoặc từ vùng này sang vùng khác trong thời gian virus lưu hành và nhân lên trong máu của họ.

Sau khi muỗi cái Aedes aegypti hút máu người bệnh nhiễm virus Dengue, chúng sẽ bị nhiễm virus. Thời kỳ ủ bệnh trong muỗi khoảng 10 – 12 ngày. Đây là khoảng thời gian cần thiết để virus nhân lên trong tuyến nước bọt của muỗi. Sau thời kỳ này, muỗi nhiễm virus và có thể truyền cho những người khỏe mạnh khác khi muỗi đốt.

4. Phòng bệnh sốt xuất huyết

Hiện nay, chưa có vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết. Do vậy để phòng bệnh hiệu quả, cần tích cực thực hiện các biện pháp diệt muỗi, lăng quăng/ bọ gậy và phòng muỗi đốt, cụ thể như sau:

  • Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy: Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; thả cá hoặc mê zô vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại…) để diệt lăng quăng/bọ gậy; thay rửa các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ (lu, khạp…) hàng tuần; thu gom, hủy các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà như chai, lọ, mảnh chai, mảnh lu vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá…, dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, thay nước bình hoa/bình bông.
  • Phòng chống muỗi đốt: không nên ở những nơi tối, cây cối rậm rạp trong khoảng thời gian sáng sớm và chiều tối, không nên để trẻ chơi đùa ở đây. Trong trường hợp bắt buộc do công việc, người ở những nơi ẩm thấp, ánh sáng kém trong khoảng thời gian này cần mặc áo dài tay, sử dụng kem thoa chống muỗi,… để hạn chế nguy cơ bị muỗi cắn; ngủ trong màn/mùng kể cả ban ngày; dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi…; dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.
  • Tích cực phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch./.

Nguồn: Kiem soat benh tat phu tho

Đánh giá bài viết

Bình luận

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top